Wywiad z ekspertem | Każdy start-up potrzebuje biznesplanu

Wywiad z ekspertem PKF (Ewa Jakubczyk-Cały - Partner Zarządzający, Biegły Rewident), został opublikowany 11 maja 2015 r. na portalu forbes.pl.

Start-up, który chcemy przekształcić w dochodowy biznes, potrzebuje solidnego fundamentu. Nawet najlepszy pomysł wymaga rzetelnego i realnego biznesplanu.

Tomasz Wojciechowski: Dlaczego pomysł biznesowy potrzebuje biznesplanu?

Ewa Jakubczyk-Cały: Pomysł biznesowy, jeżeli nie zostanie skonkretyzowany, najczęściej pozostaje w sferze zamierzeń i opowieści o jego możliwościach. Konkretem w tym przypadku jest określenie, co chcemy zrobić, dla kogo nasz produkt czy usługa mają być użyteczne. Ważne jest również wskazanie, jakie są słabe i mocne strony naszej koncepcji biznesowej. Pozwala to określić nasze zasoby do realizacji celu, porównać z rynkową konkurencją i wyznaczyć atrybuty sukcesu naszej koncepcji.

TW: Gdyby miała Pani napisać dziś plan dla start-upu technologicznego, od czego by Pani zaczęła?

EJC: Od odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób pasję twórcy danej technologii zamienić na użyteczność produktu czy usługi dla odbiorcy. Potrzebna jest więc ocena, jak wyglądać będzie popyt na naszą technologię. Jeśli nowa technologia stworzyć ma całkowicie nową rzeczywistość w danej branży, to powstaje kolejne pytanie: jak wykreować zapotrzebowanie na produkt/usługę, której zastosowania wielu z przyszłych potencjalnych użytkowników nawet sobie nie wyobraża.
Jeżeli natomiast nowa technologia ma na celu tylko „ulepszenie” istniejącej rzeczywistości, to ocenie podlegać będzie poziom konkurencyjności i pożytki dla nabywcy płynące z jej zastosowania versus koszty jej nabycia.

TW: A gdy już wiemy, co chcemy „produkować” – jak zainteresować inwestora naszym pomysłem? Co musi zawierać dobry biznesplan?

EJC: Informacje o otoczeniu rynkowym są bazą, na tle której przedstawia się naszą strategię biznesową. Jest to więc ocena warunków makroekonomicznych z określeniem istotnych ryzyk dla naszego biznesu.
Na tym syntetycznym tle przedstawić należy branżę, w której zamierzamy zrobić biznes, a także panujące w tej branży trendy oraz ocenę konkurencji. W biznesplanie ważne jest określenie zasobów materialnych i możliwych działań oraz sposobów realizacji w każdym obszarze organizacyjnym: produkcja, sprzedaż, dystrybucja, logistyka, działania supportowe. Razem składa się to na organizację biznesu, którą należy wycenić jako koszt działalności oraz porównać z możliwymi przychodami na bazie przyjętej polityki marketingowej – w tym polityki cenowej w danych segmentach.

W ten sposób oszacujemy przyszłe wyniki, przy czym dla start-upów okres prognozy nie może być krótszy niż trzy lata. Z drugiej strony należy oszacować majątek niezbędny do realizacji zadań: środki trwałe, majątek obrotowy, zasoby ludzkie, a następnie określić możliwe źródła finansowania zadań.

TW: Jak ocenić, czy napisany przez nas biznesplan jest rzetelny?

EJC: Biznesplan powinien być rzetelnie wycenionym w złotówkach lub innej walucie drogowskazem działań niezbędnych do realizacji celu. Jego uzupełnieniem powinien być harmonogram tych działań w konkretnych wskazanych warunkach rynkowych na danym obszarze lub segmencie gospodarczym.

Nie jest wystarczający biznesplan w postaci kilku tabelek wskazujących na przyszłe, wirtualne, wciąż rosnące przychody i zyski. To jest mało wiarygodne.

TW: Pisać biznesplan samemu czy powierzyć to specjaliście?

EJC: Tymi, którzy inicjują start-up, są najczęściej ludzie z pasją w swojej dziedzinie. Ich wiedza jest niezbędna do zrobienia biznesplanu. Ale weryfikację rynkowych zamierzeń biznesowych, ocenę ryzyk, koncepcji organizacji i wyceny działań naprawdę warto powierzyć ekspertowi.

TW: Ekspert jest w stanie zobaczyć zagrożenia, których my nie dostrzegamy? Nowy biznes zawsze obwarowany jest szeregiem ryzyk, a te powinno się przeanalizować i umieścić w biznesplanie.

EJC: Tak, każdy biznesplan powinien zawierać ocenę ryzyk: finansowych i operacyjnych. Identyfikacja tych ryzyk i ich opis oraz analiza stwarzają możliwość określenia wrażliwości modelu biznesowego na poszczególne rodzaje ryzyka. Ważne jest również, że analiza ryzyk stwarza możliwość ich unikania bądź ich asekuracji.

TW: A gdy już uda nam się zrobić dobry biznesplan, na co zwracać uwagę w trakcie jego realizacji?

EJC: Przede wszystkim trzeba monitorować bieżące działania. Należy ustalać, czy przyczyną odchyleń jest brak działań czy też pierwotnie ustalone działania były niewłaściwe. Odchylenia zawsze są przesłanką do korekty biznesplanu. Monitorowanie ryzyka na bieżąco pozwala też na optymalizację akceptowalnego ryzyka inwestycji.

TW: Czy istnieje modelowe rozwiązanie dotyczące realizacji biznesplanu?

EJC: Nie ma recepty na sukces ani gwarancji sukcesu w życiu gospodarczym. Nie ma też jednej koncepcji zarządzania. Ale oczywiste jest, że w biznesie oprócz szczęścia potrzebna jest też wiedza, a także praca, praca, praca i bieżący pomiar realizowanych działań w celu ich korekty w zmiennym otoczeniu rynkowym.